بررسی و پهنه بندی تنش‌های گرمایی مؤثر بر زعفران در استان خراسان جنوبی

author

  • مرتضی اسمعیل‌نژاد استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند
Abstract:

اقلیم از مهمترین عوامل تعیین کننده توزیع جغرافیایی گونه‌های گیاهی از جمله زعفران می‌باشد. تنش‌های گرمایی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی است. استان خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید زعفران نیز از تنش‌های حرارتی برخوردار می‌باشد. در این پژوهش از داده‌های ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی استان که دارای آمار معتبری بودند، استفاده شد، سپس اقدام به شناسایی رفتار تنش‌زای آسیب رسان به زعفران گردید. برای این منظور نخست آستانه‌های حداکثر دما به سه دسته تا حدی بحرانی (35 تا40 درجه)، بحرانی (40 تا 45 درجه) و فوق بحرانی (بیش از 45 درجه سانتی‌گراد) طبقه‌بندی گردید. در گام بعدی با نوشتن برنامه‌ای در محیط Matlab این روزها از پایگاه داده دمای بیشینه ایستگاه‌های منتخب استخراج گردید. با استفاده از صدک90 آستانه‌ی تعیین روزهای داغ در هر ایستگاه مشخص گردید. در ادامه در محیط GIS نقشه‌های پهنه بندی تنش گرمایی و حداکثر دما ترسیم شد. نتایج نشان می‌دهد که ماه‌های دوره گرم بالاترین روزهای بحرانی و فوق بحرانی را دارند و در اسفندماه نیز روزهای بحرانی افزایش یافته است. روند رخداد روزهای تنش‌زا در سال‌های اخیر افزایش یافته است که می‌تواند بر گل‌دهی زعفران و عملکرد محصول تأثیرگذار باشد. جنوب، غرب و مرکز استان بالاترین روزهای فوق بحرانی را داشته‌اند که تعداد این روزها در غرب تا 177 روز در تیرماه رسیده است. کاهش عملکرد محصول در سال­های اخیر در کانون‌های تنش‌زا، از جمله پیامدهای تنش‌های گرمایی در استان می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و پهنه بندی تنش های گرمایی مؤثر بر زعفران در استان خراسان جنوبی

اقلیم از مهمترین عوامل تعیین کننده توزیع جغرافیایی گونه های گیاهی از جمله زعفران می باشد. تنش های گرمایی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی است. استان خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید زعفران نیز از تنش های حرارتی برخوردار می باشد. در این پژوهش از داده های ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی استان که دارای آمار معتبری بودند، استفاده شد، سپس اقدام به شناسایی رفتار تنش زای آسیب رسان ب...

full text

ارزیابی توان های اکولوژیکی و پهنه بندی کشت عناب در استان خراسان جنوبی

رشد روزافزون جمعیت، افزایش تقاضا، محدود بودن منابع آبی و اراضی سبب شده است که تعیین الگوی مناسب کشت در مناطق مختلف با توجه به محدودیت‌های اقلیمی، ادافیکی، خاکی و آبی، یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران بخش کشاورزی باشد. انتخاب یک گونه‌ی مناسب با توجه به شرایط حاکم و پتانسیل منطقه می‌تواند علاوه بر افزایش راندمان تولید بسیاری از هزینه‌های سربار و غیرضروری از جمله هزینه‌های مرتبط با تنش‌های محیطی، آفات...

full text

پهنه بندی اقلیمی استان‌ خراسان جنوبی با نرم‌افزار GIS

طبقه بندی اقلیمی نواحی جغرافیایی از گذشته های دور انجام می شده است. با این تفاوت که در گذشته از روش‌های سنتی و امروزه با پیشرفت تکنولوژی GIS از روش‌های نوین استفاده می شود. همچنین استفاده از چند پارامتر اقلیمی در روش‌های سنتی به تنهایی می‌توانست گویای واقعیت اقلیم نواحی باشد. بنابراین در سالیان اخیر محققان کوشیده‌اند با استفاده از غالب پارامترهای مؤثر بر اقلیم و روش‌های نوین، تصویری واقعی از اق...

full text

پهنه بندی آگروکلیمایی کشت زعفران در استان آذربایجان شرقی

ادامه روند خشکسالی‌های اخیر و افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی در استان آذربایجان شرقی ایجاب می‌کند مصرف آب در بخش کشاورزی با اصلاح الگوی کشت کاهش یافته و محصولات با نیاز آبی کم جایگزین محصولات فعلی شود. این پژوهش به منظور مکانیابی مناطق مستعد کشت زعفران و با در نظر گرفتن نیازهای اکولوژیک این محصول با روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. پارامترها و داده‌های...

full text

پهنه بندی اقلیم کشاورزی کشت زعفران: شمال استان خراسان رضوی

چکیده زعفران، از خانواده زنبقیان و گرانبهاترین ادویه جهان است که کشت آن در بخشهای وسیعی ازخراسان معمول می باشد. با توجه به نیاز آبی کم و سود مناسب اقتصادی ،کشت آن در بخش های شمالی استان خراسان رضوی، بدون توجه به نیازهای اقلیمی این گیاه در حال گسترش است. این امر موجب کاهش کیفیت و بازده زعفران تولیدی و عدم استفاده صحیح از اراضی کشاورزی می شود. در این پژوهش ویژگی های گیاه شناسی و مراحل مختلف رشد ...

15 صفحه اول

پهنه بندی خطر سیل در مراکز انسانی و اقتصادی استان خراسان جنوبی با استفاده از منطق فازی

چکیده مبسوط 1- مقدمه سیل یک پدیده طبیعی است که در هنگام بروز مانند هر بلای طبیعی دیگری دارای آثار تخریبی غیرقابل اجتناب است. بر اساس جغرافیای طبیعی کشورمان و میزان حادثه‌خیزی برخی مناطق آن، در بعضی موارد اثرات سوء ناشی از وقوع سیل موجب خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری شده است. بخش اعظم مراکز انسانی کشور به‌لحاظ برخورداری از موقعیت کوهپایه‌ای و آب و هوای خشک و نیمه خشک، که در آن بارشها اغلب بص...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  159- 171

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023